پەرکەم ، فێ نەخۆشییەکی درێژخایەنی مێشکە کە بە شێوەی دووپاتبوونەوەی گەشکەی کتوپڕی ناتایبەتمەند ڕوو دەدات. هۆکارەکانی نەخۆشیی پەرکەم جۆراوجۆرن لە گۆڕانی پێکهاتەی مێشکەوە بگرە تا لێکەوتەکانی دوای لەدایکبوون، هۆکارەکانی بۆهێڵی (جێنەتیک)، هەوکردنی مێشک و زەبربەرکەوتنی کەللەی سەر. گەشکە دەتوانێت بە شێوەی کورت و بێ بوورانەوە یان لەگەڵ بوورانەوە و جووڵەی ڕانەگیراو ڕوو بدات. لە زۆربەی نەخۆشەکاندا، پەرکەم بە هۆی کاریگەریی هاوکاتی کۆمەڵێک لەم هۆکارانە ڕوو دەدات و لەوانەیە ببێتە هۆی کۆمەڵێک کێشەی کۆمەڵایەتی، ئابووری و دەروونناسی وەک: دووچاوەکی (جیاکاری)، سنوورداربوونی کار و خوێندن و دڵەڕاوکێ. بۆ دەستنیشانکردن و ناسینەوەی نەخۆشیی پەرکەم پێویستە لێکۆڵینەوەی وردی ڕابردووی گەشکە و پشکنینی دەمارەکانی مێشک بە یارمەتیی ئامێرەکانی پزیشکی ئەنجام بدرێت. چارەسەریی نەخۆشیی پەرکەم بریتییە لە: دەرمانەکانی دژە پەرکەم، بەڕێوەبردنی هۆکارەکانی مەترسی، لە هەندیک بابەتدا نەشتەرگەری یان ڕێکخستنی دەمارەکان (Neuromodulation). ئەم دیاردەیە دەتوانێت لە هەر تەمەنێکەوە دەست پێبکات، هەرچەن لەناو منداڵان و بەساڵاچوواندا زۆرتر باوە.
وشەی (Epilepsy) لە زمانی یۆنانیی کۆنەوە هاتووە ؛“epi-” واتە سەر و “-lepsis”یش لە وشەی “liptein” وەرگیراوە واتە گیران/بینران و پێکەوە واتای هەڵسوکەوتی نەخوازراو دەدات. ئەم وشەیە لە وشەی «seizure» واتە گەشکە جیاوازە. وشەی پەرکەم زاراوەیەکی پزیشکییە بۆ نەخۆشییەکی تایبەت کە کۆمەڵێک نیشانە و هەلومەرجی کلینیکی جۆراوجۆر لەگەڵ زنجیرەیەک گەشکەی درێژخایەن لەخۆ دەگرێت.
دەستنیشانکردنی پەرکەم
دەستنیشانکردنی نەخۆشیی پەرکەم لەسەر سێ بنەمای سەرەکییە:
ڕابردووی وردی گەشکە :
ڕابردوو بریتییە لە وەسفێکی وردی کاتی دەستپێکردنی گەشکە، ماوەی خایاندنی هەر هێرشێکی گەشکە، سەرچاوە یان هاندەرە ئەگەرییەکانی گەشکە و پێشینەی بنەماڵەیی گەشکە.
پشکنینی دەمار :
بە یارمەتیی ئامێرەکانی:
ئەلکترۆئێنسفالۆگرام (EEG): تۆمارکردنی شەپۆلەکانی مێشک کە دەتوانێت شێوازی گەشکە یان هەر چالاکییەکی نائاسایی مێشک نیشان بدات.
وێنەگرتنی مێشک: MRI یان CT بۆ گەڕان بە دوای کێشە پێکهاتەییەکانی مێشک، تومۆر، ئاوسان، هەوکردن و جەڵتەی مێشک؛ MRI بە نواندنی وردی شانەکانی مێشک دەتوانێت لە ناساندنی ئەم نەخۆشییەدا یارمەتیدەر بێت.
لێکۆڵینەوەی تری پزیشکی :
پشکنینی ئاستی گلوکۆز، ئەلکترۆلایتەکان، کارایی جگەر و گورچیلە، دەستنیشانکردنی پێشوەختەی هەوکردن یان هەلومەرجەکانی میتابۆلیک کە دەتوانن لە دەستپێکردنی گەشکەدا هاندەر بن. هەندێک جار دەکرێت پشکنینی زیاتری فیزیۆلۆژیی دەمار وەک ڤیدیۆسکۆپی یان وێنەگرتنی تایبەت بەکار بهێنرێت بۆ نەخشەسازی وردتری مێشک، بە تایبەتی پێش نەشتەرگەری.
مشاهده پست مشابه : FDA to shift clinical evidence for medical devices toward postmarket
پەرکەم(Epilepsy)